Wat zijn spataderen?
Onder spataderen wordt verstaan iedere abnormale verwijding van een ader. Al naar gelang de vorm en de grootte van deze abnormale aderen kunnen verschillende typen onderscheiden worden. In de loop van het leven krijgen steeds meer mensen in meer of mindere mate last van spataderen. Het is dus een echte ‘volksziekte’, vaker gezien bij vrouwen dan bij mannen.
Hoe ontstaan spataderen?
In de aderen zijn kleppen aanwezig die het terugstromen van het bloed verhinderen. Een spatader is een (stukje) ader waarin de kleppen niet goed afsluiten. Het bloed zakt daardoor terug in de aderen en de haarvaten. Door de voortdurende overvulling verwijdt de ader zich en is een spatader gevormd.
Welke factoren zijn van belang bij het ontstaan van spataderen?
Aanleg: spataderen zijn vaak erfelijk. Door aangeboren zwakte van het steunweefsel van de aderen kunnen spataderen ontstaan. Doordat de mens rechtop loopt zullen onder invloed van de zwaartekracht de spataderen zich vooral in de onderbenen ontwikkelen.
Zwangerschap: zowel door hormonale invloeden als door een beperking van de terugstroom van het bloed in de aderen uit de benen naar het hart ontstaan spataderen gemakkelijker tijdens de zwangerschap.
Trombose: spataderen kunnen ook het gevolg zijn van een trombosebeen(zie trombose). Ook operaties en ongevallen kunnen, door beschadiging van aderen, aanleiding geven tot de vorming van spataderen.
Leefwijze: spataderen ontstaan eerder bij mensen met overgewicht of bij beroepen waarbij men de benen extra belast door veel staan, zitten of zwaar tillen.
Wat zijn de klachten bij spataderen?
Soms zullen er helemaal geen klachten bestaan. Wel zullen veel mensen de aanwezigheid van spataderen als cosmetisch storend of lelijk ervaren. Áls de spataderen klachten geven, is dat meestal in de vorm van een moe, loom en zwaar gevoel in de benen. Soms heeft men (nachtelijke) kuitkrampen of trillingen in de benen (restless legs). De benen kunnen dan niet goed stil gehouden worden of men heeft het gevoel dat er iets over de benen kruipt. In zeldzame gevallen is er echt pijn.
Moeten spataderen altijd worden behandeld?
Medisch gezien dienen spataderen behandeld te worden als de bloedsomloop in het been zodanig verstoord is, dat hierdoor ook andere aandoeningen kunnen ontstaan of inmiddels ontstaan zijn. Door de langdurige opeenhoping van bloed in de verwijde aderen is de kans op het krijgen van aderontsteking, stolselvorming of vochtvorming in de benen vergroot. Ook diverse huidafwijkingen zoals bruine verkleuringen, eczeemplekken en onderhuidse verhardingen kunnen ontstaan. Uiteindelijk kan dit leiden tot een open been. Daarom is het in de meeste gevallen verstandig spataderen te laten behandelen en/of therapeutische elastische kousen te dragen.
Hoe kunnen spataderen worden behandeld?
De belangrijkste behandelmethoden zijn het dragen van therapeutische elastische kousen, het wegspuiten van spataderen, een spataderoperatie of een combinatie hiervan.
Wat is compressietherapie?
Dit is het aanbrengen van uitwendige druk op de spataderen, door middel van zwachtels of therapeutische elastische kousen. Hierdoor wordt een goede bloedafvoer zoveel mogelijk bevorderd.